Italiaanse chirurgen zijn erin geslaagd om bij een patiënt zonder hand elektroden in te planten. De jongeman kon daarna via zijn hersenen een robothand laten bewegen.
Het experiment kostte zo'n 2 miljoen euro.
De 26-jarige jongeman was zijn linkerhand kwijtgeraakt bij een auto-ongeval.
Volgens de man was het even oefenen voor hij zijn vingers kon bewegen, maar na een maand lukte het zelfs om een vuist te maken en om objecten vast te houden.
Tong voorspelt kans op overlijden
Het meten van de doorbloeding onder de tong voorspelt wie een groot risico loopt te overlijden in het ziekenhuis na een ernstig hartinfarct. Tot nu toe was het meten van de bloedcirculatie in het lichaam niet mogelijk, maar cardioloog in opleiding Corstiaan den Uil van het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam heeft een methode gevonden waarmee het wel kan. Zijn vondst kan levensreddend zijn, aldus het Erasmus MC.
In Nederland belanden jaarlijks ongeveer 25.000 mensen met een acuut hartinfarct in het ziekenhuis. Vijftienhonderd van hen raken in zogenoemde cardiogene shock, doordat de doorbloeding naar andere organen als de lever en de huid faalt. Zeker de helft van deze groep overlijdt omdat behandeling voor hen te laat komt.
Den Uil heeft nu met een videomicroscoop de microcirculatie van bloed onder de tong gemeten. Dat blijkt een goede indicatie te zijn voor de doorbloeding in de rest van het lichaam.
Patiënten die een slechte circulatie onder de tong hadden, kregen meteen medicijnen en eventueel een steunhart. Na een dag was hun conditie aanmerkelijk beter. Het Erasmus MC verwacht dat de 'tongmethode' ook in andere ziekenhuizen wordt ingevoerd.
In Nederland belanden jaarlijks ongeveer 25.000 mensen met een acuut hartinfarct in het ziekenhuis. Vijftienhonderd van hen raken in zogenoemde cardiogene shock, doordat de doorbloeding naar andere organen als de lever en de huid faalt. Zeker de helft van deze groep overlijdt omdat behandeling voor hen te laat komt.
Den Uil heeft nu met een videomicroscoop de microcirculatie van bloed onder de tong gemeten. Dat blijkt een goede indicatie te zijn voor de doorbloeding in de rest van het lichaam.
Patiënten die een slechte circulatie onder de tong hadden, kregen meteen medicijnen en eventueel een steunhart. Na een dag was hun conditie aanmerkelijk beter. Het Erasmus MC verwacht dat de 'tongmethode' ook in andere ziekenhuizen wordt ingevoerd.
Betalen met pin verdwijnt in 2012
AMSTERDAM
Consumenten in Nederland kunnen vanaf 2012 niet meer betalen met PIN. In de plaats daarvoor komt een nieuw betalingssysteem waarbij mensen hun pas niet meer door een sleuf hoeven te halen maar slechts ergens in te steken. De pincode, die meeverhuist met een klant, blijft bestaan.
Currence, de eigenaar van PIN, heeft dinsdag berichtgeving hierover in De Telegraaf bevestigd. De meeste banken in Nederland hebben aangegeven liever over te willen stappen naar het nieuwe systeem, dat gevoerd wordt door de Amerikaanse betaalkaartgiganten Maestro en Visa. Op termijn heeft dit systeem voor banken kostenvoordelen. Verder is het volgens Currence voor de uniformiteit goed om een systeem te kiezen dat ook elders in Europa wordt gebruikt.
Het nieuwe systeem wordt twee jaar eerder ingevoerd dan voorzien. Dat heeft ook te maken met toenemende gevallen van het zogenoemde skimmen, waarbij criminelen bankpasgegevens kopiëren en zo rekeningen plunderen. Het nieuwe betalingssysteem zou minder fraudegevoelig zijn. In het nieuwe systeem hebben bankpassen geen magneetstrip meer, maar een zogenoemde EMV-chip.
Consumenten in Nederland kunnen vanaf 2012 niet meer betalen met PIN. In de plaats daarvoor komt een nieuw betalingssysteem waarbij mensen hun pas niet meer door een sleuf hoeven te halen maar slechts ergens in te steken. De pincode, die meeverhuist met een klant, blijft bestaan.
Currence, de eigenaar van PIN, heeft dinsdag berichtgeving hierover in De Telegraaf bevestigd. De meeste banken in Nederland hebben aangegeven liever over te willen stappen naar het nieuwe systeem, dat gevoerd wordt door de Amerikaanse betaalkaartgiganten Maestro en Visa. Op termijn heeft dit systeem voor banken kostenvoordelen. Verder is het volgens Currence voor de uniformiteit goed om een systeem te kiezen dat ook elders in Europa wordt gebruikt.
Het nieuwe systeem wordt twee jaar eerder ingevoerd dan voorzien. Dat heeft ook te maken met toenemende gevallen van het zogenoemde skimmen, waarbij criminelen bankpasgegevens kopiëren en zo rekeningen plunderen. Het nieuwe betalingssysteem zou minder fraudegevoelig zijn. In het nieuwe systeem hebben bankpassen geen magneetstrip meer, maar een zogenoemde EMV-chip.
Biologen ontrafelen verdedigingsmechanisme van bacteriën tegen agressief zuurstof
Bacteriën bezitten een ingenieus mechanisme om te voorkomen dat zuurstof de bouwstenen van de cel aantast. Dat heeft een groep biologen ontdekt, onder wie Joris Messens van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB).
De wetenschappers deden de ontdekking door het genetisch materiaal van de darmbacterie Escherichia coli aan te passen. Uit het onderzoek blijkt dat de cel zwavelhoudende eiwitten actief herstelt wanneer die door zuurstof worden aangetast. Alles wijst erop dat ook bij de mens een soortgelijk reparatiesysteem actief is.
De resultaten verschijnen in het wetenschappelijke toptijdschrift Science. Volgende animatie illustreert hun bevindingen:
Eenvoudig systeem om uw kinderen of partner te volgen
Ouders kunnen binnenkort met een eenvoudig systeem zien of hun kinderen veilig op school zijn aangekomen en wat ze daar doen. Ook partners kunnen met een vergelijkbaar systeem volgen waar de andere is en wat hij of zij aan het doen is.
Volwassenen en kinderen die met het systeem hebben geëxperimenteerd, vinden niet dat ze daarmee te veel controle uitoefenen. Dat blijkt uit Nederlands onderzoek.
De systemen SchoolAware en FamilyAware zijn ontwikkeld door Vassilis Javed Khan, die er woensdag mee is gepromoveerd aan de Technische Universiteit Eindhoven.
SchoolAware
SchoolAware bestaat uit een computer met bluetooth in de klas. Kinderen wier ouders aan het systeem meedoen, krijgen een bluetooth-ontvanger. Zo kunnen ze zien of hun kind in de klas is en wat hij aan het doen is.
Volgens de onderzoeker en de twintig ouderparen met wie hij experimenteerde, maakt dat gesprekken met de kinderen ’s avonds thuis eenvoudiger. 'Ze kunnen bijvoorbeeld vragen hoe het ging met de rekentoets of waarom het kind in de pauze niet buiten ging spelen.'
FamilyAware
FamilyAware werkt via draadloos internet. Via de mobiele telefoon of een pc is te zien waar iemand is. Khan ontwikkelde ook een applicatie waardoor ook zichtbaar wordt wat iemand op een bepaald moment op een bepaalde plek doet. Zelfs of een deelnemer de computermuis beweegt, is te achterhalen.
'Zodat je weet of je vrouw achter haar pc zit en dus een e-mailtje snel zal lezen. Of dat je haar beter even kan bellen, aangezien ze aan het lunchen is', licht Khan toe.
Mexicaanse griep eist meer levens in Nederland
Dit meisje zal niet meer aan de ziekte overlijden
Een woordvoerder van het Atrium Medisch Centrum, waar de man was opgenomen, bevestigt het overlijden van de man donderdagavond. De woensdag overleden man werd in de nacht van maandag op dinsdag met ernstige griepverschijnselen opgenomen op de intensive care van de locatie van het Atrium in het Limburgse Heerlen. Hij is op deze afdeling overleden.
Waar het meisje vandaan komt, is onbekend. Een woordvoerder van de GGD Groningen wil alleen bevestigen dat zij is overleden in een ziekenhuis in Groningen, waar zij was opgenomen.
Vrijdag meldde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) dat het aantal Nederlanders dat is overleden aan de Mexicaanse griep was opgelopen tot tien. Daarna bezweek nog een 3-jarig gezond Brabants meisje aan dit griepvirus.
Een woordvoerder van het RIVM meldt dat vrijdag bekend wordt gemaakt of afgelopen week nog meer mensen zijn overleden aan de griep H1N1.
Nachtblindheid-gen ontdekt
Onderzoekers van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam hebben een gen ontdekt dat verantwoordelijk is voor nachtblindheid, een aandoening waar veel mensen last van hebben. Dat maakte de groep onder leiding van hoogleraar zintuigfysiologie Maarten Kamermans donderdag bekend in een vooraanstaand Amerikaans wetenschappelijk tijdschrift.
Wie nachtblind is, ziet slecht in de schemering en in het donker. Ook overdag zien nachtblinde mensen minder scherp. De aandoening ontstaat doordat de communicatie tussen de staafjes (waardoor mensen in de schemering kunnen zien) en de kegeltjes (die voor zicht overdag zorgen) en andere zenuwcellen in het netvlies niet goed verloopt. De onderzoekers ontdekten dat meer dan de helft van de nachtblinde mensen een gemuteerd gen heeft. Dit gen, TRPM-1, verstoort de overdracht van gegevens in het oog.
TRPM-1 behoort tot een familie van eiwitten die begin jaren negentig voor het eerst is ontdekt in fruitvliegjes. De eiwitten functioneren als een soort cellulaire sensoren in het zenuwstelsel. Nu het gen voor nachtblindheid is ontdekt, zullen artsen makkelijker een diagnose kunnen stellen, zo verwachten de onderzoekers. Aan de zoektocht deden ook Belgische en Amerikaanse wetenschappers mee en medewerkers van Bartimeus, de organisatie voor mensen met een visuele beperking.
Dubbele chemo redt leukemiepatiënten
Voor een experiment met een kankermedicijn is het een fantastisch resultaat: het percentage patiënten waarbij de ziekte een jaar of langer wegbleef, steeg van 57 naar 71 procent. Bij 60-plussers was de stijging iets bescheidener: van 54 naar 64 procent. En dat door een eenvoudige verdubbeling van de dosis van een al jaren bekend medicijn.
Twee onderzoeken publiceerde The New England Journal of Medicine onlangs naar chemotherapie bij acute myeloïde leukemie (AML). Beide onderzoeksteams verdubbelden de dosis daunorubicine, een middel dat groeiende cellen doodt. Het wordt gegeven in combinatie met een ander celdodend middel. Een Amerikaans team onderzocht de dosisverdubbeling bij AML-patiënten van achttien tot zestig jaar, terwijl een Nederlands/Belgisch/Duits/Zwitserse samenwerking, onder leiding van Bob Löwenberg, hematologiehoogleraar aan het Rotterdamse Erasmus-ziekenhuis, het effect bij zestigplussers onderzocht.
AML is een kanker van de bloedcellen die iets vaker bij mannen dan bij vrouwen voorkomt en ook iets vaker bij 65-plussers.
Daunorubicine is al dertig jaar op de markt. Waarom is niet eerder onderzocht wat er zou gebeuren bij hogere doses?
Löwenberg: ‘Bij de introductie van het middel is de dosering nooit goed onderzocht. Verdubbeling van het andere medicijn, cytarabine, is wel geprobeerd en dat werkte bij patiënten jonger dan zestig. Voor zestigplussers was het zo giftig dat iedereen terughoudend werd om het daarna met daunorubicine ook nog eens te proberen. Ook al omdat dit onderzoek – we begonnen er kort na 2000 mee – volstrekt haaks stond op de trend om oudere AML-patiënten milder te behandelen. Die softe aanpak werkt overigens niet, weten we inmiddels. Deze studie was niet fancy, maar heeft wel een heel verrassend resultaat. De standaardbehandeling verandert erdoor.'
De bijwerkingen van de therapie zijn fors. Ongeveer driekwart van de patiënten heeft matige, ernstige of zelfs levensbedreigende bijwerkingen. Löwenberg: ‘De AML-behandeling is de agressiefste kankerbehandeling die er is. Mensen liggen weken in een ziekenhuis. Het afweersysteem ligt stil omdat er bijna geen bloedcellen meer zijn. Je moet de mensen in die periode echt in leven houden. Een patiënt moet daar doorheen en betaalt daar ook een prijs voor. Maar de prijs is hoger als je niet behandelt, op elk moment in het verloop van de ziekte. En als je een kans op genezing wil hebben, moet je behandelen. Er is geen spontaan herstel.'
De ziekte komt meestal aan het licht als mensen zich vaak moe voelen, veel infecties krijgen, of snel blauwe plekken, bloedneuzen of andere bloedingen. Löwenberg: ‘Ze kan ook toevallig gevonden worden als je bloeddonor bent en geen klachten hebt. Bij bloedonderzoek komen daarna ernstige bloedarmoede, te weinig bloedplaatjes, of te veel of te weinig witte bloedcellen aan het licht.'
De verschijnselen zijn zo verschillend omdat leukemiecellen ontspoorde jonge bloedcellen zijn die eerst in het beenmerg groeien. Zolang ze daar zitten, onderdrukken ze de aanmaak van andere bloedcellen. Dat geeft dus tekorten in het bloed. Komen de kankercellen zelf in het bloed, dan meet het lab te veel witte bloedcellen.
Het nieuwe onderzoek pakt vooral goed uit voor fitte patiënten met een relatief goede prognose. Moeten patiënten met een hele slechte prognose – vooral ouderen – zich wel laten behandelen?
‘Ik heb eind jaren tachtig een studie gecoördineerd waarbij we oudere patiënten die chemotherapie kregen vergeleken met een aanpak van wait and see: alleen infecties bestrijden en regelmatig een bloedtransfusie. Daar kwam uit dat patiënten met die afwachtende aanpak niet alleen korter leefden, maar ook vaker ziek waren en meer in het ziekenhuis lagen. Sindsdien is het gebruikelijk om ouderen wel met chemotherapie te behandelen. Maar niet alle patiënten worden vanuit de regio naar ons behandelcentrum doorgestuurd. Er zijn oude mensen, die vaak ook andere ziekten hebben, die met de huisarts afspreken dat ze niet behandeld willen worden.'
‘Maar ik denk dat het voor de meeste mensen met een slechte prognose beter is om toch minstens één kuur chemotherapie te doen. Als hij niet aanslaat, kun je nog altijd de gebruikelijke tweede kuur achterwege laten. Met die verdubbelde dosis verdwijnt al na de eerste kuur bij 70 procent van de patiënten de kanker, voor een paar maanden of voor altijd.'
Bij 65-plussers is genezing – als de kanker langer dan vijf jaar weg blijft – zeldzaam, blijkt uit het onderzoek, maar is er wel een kans op een langer en prettiger leven, vooral in de eerste twee jaar. Bij 60- tot 65-jarigen neemt de overlevingskans na twee jaar flink toe: van 23 naar 38 procent. Het percentage jongere patiënten dat in de Amerikaanse studie genas, was spectaculair: een verdubbeling van ongeveer 20 naar 40 procent.
Prehistorische koningen begraven in het Noord-Brabantse zand
Museum Jan Cunen in Oss toont vanaf vandaag de resten van een uniek koningsgraf uit de IJzertijd.
Ruim 2.500 jaar geleden werd even ten zuiden van Oss een koning begraven, onder een van de grootste grafheuvels van Nederland. Archeologen van de Universiteit Leiden en medewerkers van het restauratie-instituut Restaura hebben deze heuvel de afgelopen jaren aan een nauwgezet onderzoek onderworpen en honderden minuscule bronzen voorwerpen blootgelegd en gerestaureerd. Vandaag wordt in het museum Jan Cunen in Oss een tentoonstelling geopend rond deze unieke vondst.
Het onderzoek aan de grafheuvel (langs de A50, bij knooppunt Oss-Paalgraven) vond plaats volgens een gloednieuw procédé. De resten zijn niet ter plaatse opgegraven; het complete graf werd in grote blokken gesneden en ‘gelicht’. Deze werden vervolgens in een laboratorium onderzocht door middel van röntgenstralen. Zo detecteerden de onderzoekers ruim vijfhonderd kleine, fragiele bronzen voorwerpen die met de ouderwetse onderzoeksmethode (sleuven graven, de bodem laag voor laag verwijderen) vrijwel niet intact te bergen zouden zijn. Alle voorwerpen werden verwijderd en gerestaureerd, en aan de hand daarvan kon men de prehistorische begrafenis tot in detail reconstrueren.
Ritueel landschap
Om de koning waardig te begraven bouwde men van eikenhout een grote brandstapel. Daarnaast werd met behulp van palen een ‘processieweg’ aangelegd. De overledene (een jongeman tussen de 25 en 40 jaar) werd, samen met de rijkversierde leidsels van een span paarden, op de brandstapel gelegd. Na de crematie bedekte men de resten van de brandstapel en het paardentuig met keurige rijen heideplaggen. De stoffelijke resten werden in een urn verzameld die tussen de plaggen werd geplaatst. Zo ontstond een rond grafmonument van bijna veertig meter doorsnee en minstens anderhalve meter hoog.
De grafheuvel ligt daar niet alleen; ze maakt deel uit van een uitgestrekt ‘ritueel landschap’ waar ook het beroemde Vorstengraf van Oss (dat in 1933 werd opgegraven) bij hoort. De archeologen vermoeden dat er in de buurt nog een derde koning begraven ligt.
Meer dan 17.000 soorten met uitsterven bedreigd
Een zeldzame Panamese boomkikker, een knaagdier uit Madagascar en twee hagedissen die alleen op de Filipijnen te vinden zijn. Dat zijn slechts enkele dieren van de 17.000 soorten die met uitsterven bedreigd zijn volgens de 'rode lijst' van de International Unie voor Milieubehoud (IUCN).
De lijst wordt elk jaar samengesteld door de IUCN, een in Zwitserland gevestigde internationale organisatie. Regeringen en internationale organisaties gebruiken de lijst als leidraad om te beslissen welke soorten beschermd moeten worden.
Van de 47.667 soorten dieren en planten die door de experts van de IUCN onder de loep werden genomen, bleken er 17.291 te voldoen aan de criteria om op de rode lijst te komen. Daarbij zijn een vijfde van alle bekende soorten zoogdieren, meer dan een kwart van de reptielen en zeventig procent van de plantensoorten. Er staan dit jaar een 300 soorten méér op de lijst dan in 2008, maar toen werden wel 2.800 soorten minder bestudeerd.
Bij de nieuwelingen op de rode lijst is er één zoogdiersoort, de oostelijke voalavo, een ratachtig knaagdier uit Madagaskar. Er zijn bijna driehonderd reptielen bijgekomen en 510 zoetwatervissen.
‘Deze resultaten zijn nog maar het topje van de ijsberg’, zegt Craig Hilton-Taylor, die aan het hoofd staat van het team dat de lijst samenstelt. Hij verwacht dat er nog veel meer soorten op de rode lijst zullen komen naarmate wetenschappers de kans krijgen om de toestand van meer soorten te evalueren.
Mozambique blij met vakantieproject prins
Maputo
In Nederland is er veel kritiek op, maar de regering van Mozambique is vol lof over het vakantieproject van prins Willem-Alexander en prinses Máxima. De bouw van de vakantievilla's op het Mozambikaanse schiereiland Machangulo is een goede manier om de armoede te bestrijden, liet minister van Toerisme Fernando Sumbana Júnior dinsdag weten in een verklaring.
De prins en prinses laten een vakantiehuis bouwen in een van de armste gebieden van Mozambique. De Oranjes en de andere investeerders hebben beloofd zich tevens in te zetten voor verbetering van de leefomstandigheden voor de lokale bevolking, onder meer door het bouwen van scholen en een ziekenhuis. Volgens Sumbana Júnior profiteert de bevolking daarom van dit soort grootschalige vastgoedprojecten en zou dit ook in andere delen van het land moeten gebeuren.
„Sommige mensen zeggen dat het immoreel is een project te beginnen in een arm gebied”, aldus de minister. „Maar door dit te zeggen bereiken ze het tegenovergestelde. Ze bieden de bevolking in afgelegen gebieden geen toegang tot moderne faciliteiten en moderne technologieën.”
Het is de eerste keer dat de Mozambikaanse regering zich uitlaat over de bouw van het resort. Als onderdeel van een pr-offensief zijn onlangs drie woordvoerders aangesteld om de publiciteit over het vastgoedproject te bewaken, van wie één in Mozambique zelf.
Mensen die downloaden kopen veel meer muziek
Dit zijn opmerkelijke onderzoeksresultaten, aangezien er vrijdag door de Ministerraad is besloten dat er een downloadverbod in Nederland moet komen. Meer over het downloadverbod is hier te lezen.
De onderzoeksresultaten liegen er niet om, mensen die downloaden, kopen gemiddeld voor 77 pond per jaar aan muziek. Dat is ongeveer 85 euro als je het omrekent, terwijl mensen die niet downloaden maar 33 pond aan muziek uitgeven wat omgerekend maar 36 euro is. Het verschil is dus met 49 euro toch groter dan de meeste mensen denken.
Mensen die via peer-to-peer downloaden doen het in 42% van de gevallen om te kijken of ze de band of artiest leuk genoeg vinden om hun muziek te kopen. Opmerkelijk is ook dat 10% procent van de mensen, veel meer muziek koopt door peer-to-peer. Redenen om te stoppen zou zijn wanneer er een boete op zou staan of dat je bijvoorbeeld 50 eurocent per track moet betalen.
Toch zijn dit geen opmerkelijke onderzoeksresultaten, in april kwam er ook al precies dezelfde conclusie uit een Noors onderzoek. Ook meldde TNO al dat downloaden juist goed is voor de economie.
Steeds meer borstkanker in ontwikkelingslanden
Borstkanker komt steeds vaker voor in arme landen. Het sterftecijfer ligt er erg hoog door het gebrek aan preventie en toegang tot behandelingen. Dat melden Amerikaanse gezondheidsexperts op de vooravond van een conferentie over het onderwerp.
'We dachten dat borstkanker enkel vrouwen in rijke landen aanbelangt, maar inmiddels weten we dat deze ziekte ook vrouwen in ontwikkelingslanden treft', verklaart Felicia Knaul, volksgezondheidexperte aan Harvard.
Het fenomeen kan volgens haar verklaard worden door de terugval van infectieziekten, ongezonde voeding en een hogere levensverwachting in de ontwikkelingslanden.
Zo'n 1,35 miljoen gevallen van borstkanker of 10,5% van alle nieuwe kankers werden in 2009 wereldwijd ontdekt. Daarmee is het de tweede belangrijkste kanker na longkanker, volgens cijfers van de School van Volksgezondheid van de universiteit van Harvard.
Het aantal borstkankers zal tot 2020 toenemen met 26% en zo'n 1,7 miljoen nieuwe vastgestelde gevallen, hoofdzakelijk in landen met lage en middelgrote inkomens, volgens dezelfde bron. Maar dit jaar al doen meer dan 55% van de 450.000 overlijdens als gevolg van deze kanker zich voor in landen waar de middelen ontbreken om op tijd tumoren op te sporen en ze doeltreffend te behandelen.
De kans om te overlijden aan borstkanker - goed te behandelen als het ontdekt wordt in een vroeg stadium - is 56% in de armste landen, 39% in landen met middelgrote inkomens en 24% in de rijke landen.
Felicia Knaul en andere experts, waaronder oncologen van de faculteit geneeskunde van Harvard en het Dana Faber Cancer Institute in Boston, hebben daarom een internationale werkgroep opgericht en een conferentie georganiseerd die plaatsvindt aan Harvard van 3 tot 5 november. Afgevaardigden van meer dan 50 landen worden er verwacht.
'We dachten dat borstkanker enkel vrouwen in rijke landen aanbelangt, maar inmiddels weten we dat deze ziekte ook vrouwen in ontwikkelingslanden treft', verklaart Felicia Knaul, volksgezondheidexperte aan Harvard.
Het fenomeen kan volgens haar verklaard worden door de terugval van infectieziekten, ongezonde voeding en een hogere levensverwachting in de ontwikkelingslanden.
Zo'n 1,35 miljoen gevallen van borstkanker of 10,5% van alle nieuwe kankers werden in 2009 wereldwijd ontdekt. Daarmee is het de tweede belangrijkste kanker na longkanker, volgens cijfers van de School van Volksgezondheid van de universiteit van Harvard.
Het aantal borstkankers zal tot 2020 toenemen met 26% en zo'n 1,7 miljoen nieuwe vastgestelde gevallen, hoofdzakelijk in landen met lage en middelgrote inkomens, volgens dezelfde bron. Maar dit jaar al doen meer dan 55% van de 450.000 overlijdens als gevolg van deze kanker zich voor in landen waar de middelen ontbreken om op tijd tumoren op te sporen en ze doeltreffend te behandelen.
De kans om te overlijden aan borstkanker - goed te behandelen als het ontdekt wordt in een vroeg stadium - is 56% in de armste landen, 39% in landen met middelgrote inkomens en 24% in de rijke landen.
Felicia Knaul en andere experts, waaronder oncologen van de faculteit geneeskunde van Harvard en het Dana Faber Cancer Institute in Boston, hebben daarom een internationale werkgroep opgericht en een conferentie georganiseerd die plaatsvindt aan Harvard van 3 tot 5 november. Afgevaardigden van meer dan 50 landen worden er verwacht.
Justitie pakt illegaal downloaden aan
Den Haag
De heffing op het thuis branden van cd's en dvd's verdwijnt en er komt een regeling die het downloaden van films en muziek van een duidelijk illegale bron verbiedt. Het ministerie van Justitie kondigde de nieuwe aanpak gisteren aan en benadrukt dat de nieuwe koers niet is bedoeld 'om individuele internetgebruikers het leven zuur te maken'.
De aandacht gaat vooral uit naar grote partijen die geld verdienen aan de uitwisseling van beschermde muziek en films. Justitie wil zo de voorwaarden scheppen voor een legale markt.
Dit downloadverbod wordt de komende drie jaar uitgewerkt. In de tussentijd moeten onder meer internetaanbieders, consumentenorganisaties en de entertainmentindustrie dan wel werken aan een andere manier voor de vergoeding van auteursrechten van film- en muziekmakers. Een optie is consumenten elke maand een bedrag te laten betalen om muziek te kunnen luisteren en uitwisselen.
Volgens Justitie is een redelijke auteursrechtenvergoeding van belang om de culturele sector gezond te houden. Begin 2010 volgt een wetsvoorstel om de contractuele positie van auteurs en uitvoerend kunstenaars te versterken.
Sterfte door borstkanker toegenomen
In 2008 zijn er meer vrouwen aan borstkanker overleden dan in 2007. Bij vrouwen van 35 tot 50 jaar is deze ziekte zelfs de meest voorkomende doodsoorzaak. Nederland behoort tot de landen met de hoogste borstkankersterfte in Europa.
Grootste stijging bij 60- tot 70-jarige vrouwen
In 2008 overleden er 3 327 vrouwen in ons land aan borstkanker. Dat is 5 procent meer dan in 2007. De toename was het grootst bij de 60- tot 70-jarigen. In deze leeftijdsgroep overleden er 12 procent meer vrouwen aan borstkanker dan in 2007. Bijna 5 procent van de totale sterfte onder vrouwen in 2008 is toe te schrijven aan borstkanker.
Borstkanker doodsoorzaak nummer 1 bij 35- tot 50-jarige vrouwen
Bij vrouwen van 35 tot 50 jaar is borstkanker de meest voorkomende doodsoorzaak. Van één op de zes vrouwen in deze leeftijdscategorie die in 2008 zijn overleden, was borstkanker de doodsoorzaak.
Onder vrouwen van 50 tot 75 jaar is longkanker de meest voorkomende doodsoorzaak, gevolgd door borstkanker. Vanaf 75 jaar zijn hart- en vaatziekten de belangrijkste oorzaak van overlijden. Bij vrouwen onder 30 jaar komt sterfte aan borstkanker nagenoeg niet voor. In 2008 overleden er ook 30 mannen aan deze ziekte.
Nederlands borstkankersterfte hoog in Europa
Ons land behoort tot de Europese landen met de hoogste (gestandaardiseerde) borstkankersterfte. Alleen in IJsland, Ierland en Denemarken is de sterfte hoger. In Spanje overleed naar verhouding het minste aantal mensen aan borstkanker.
Bij deze Europese verschillen spelen meerdere factoren een rol. Zo zijn er verschillen in opsporing en behandeling van borstkanker, maar ook in het ontstaan ervan. Een aantal risicofactoren voor het krijgen van borstkanker geldt in grotere mate voor Nederland dan voor andere Europese landen. In ons land krijgen vrouwen op relatief hoge leeftijd hun eerste kind en geven moeders in vergelijking met de rest van Europa weinig borstvoeding.
Pedofiel eerder vrij door fout
Een zedendelinquent die zijn stiefdochter jarenlang misbruikte is door een administratieve fout bij justitie negen maanden eerder vrijgelaten dan de bedoeling was. Hij kwam vorig jaar in november na zeven maanden cel vrij, schrijft het AD donderdag.
Een woordvoerder van de Amsterdamse justitie noemt de fout in de krant 'vreselijk, pijnlijk en slordig'. Het OM is een intern onderzoek begonnen. De veroordeelde inwoner van Heemstede zou de blunder zelf al hebben aangekaart toen hij nog in de gevangenis zat. Volgens zijn advocate Simone van Dam luisterde echter niemand.
Toen de zedendelinquent direct na zijn vrijlating het hof in Amsterdam vroeg de resterende straf om te zetten in een taakstraf werd de fout pas opgemerkt. Na een jaar zette justitie de fout recht. Op 15 oktober moest de veroordeelde weer de cel in om de rest van zijn straf uit te zitten.
Volgens het AD had hij in de tussentijd een baan als verkeersregelaar gevonden en woonde hij inmiddels samen met zijn nieuwe partner en haar jonge kinderen. De veroordeelde eist in een kort geding dat justitie zijn verzoek behandelt om zijn celstraf in een werkstraf om te zetten. Daarin wordt volgende week uitspraak gedaan.
Diabetes steeds beter behandelbaar
MONTREAL
De Farmaceutische industrie werkt vooral aan de ontwikkeling van modernere geneesmiddelen die niet (zo vaak) meer hoeven te worden ingespoten, en die een einde maken aan vervelende bijwerkingen als gewichtstoename.
‘Zijn ze nu helemaal gek geworden?' Het was de spontane gedachte die opkwam bij de Leuvense hoogleraar Chantal Mathieu, toen ze hoorde van een nieuwsoortig diabetesmedicijn waaraan de farma-industrie werkte. ‘Een medicijn dat de nieren spoelt met suikerwater. Terwijl wij die suiker juist uit alle macht proberen weg te krijgen!'
Maar bij nader inzien was het idee zo gek nog niet, zegt de endocrinologe van de KU Leuven. ‘Eerder briljant, eigenlijk.'
Dat bleek ook vorige week op de twintigste werelddiabetesconferentie in Montréal, waar recente studieresultaten werden voorgesteld met deze gliflozines, nieuwsoortige diabetesmedicijnen die bevorderen dat diabetici ‘suiker plassen'.
Gliflozines remmen de werking van een enzyme (SGLT-2), dat in normale omstandigheden suiker uit de urine terugsluist naar het bloed. ‘Ons lichaam probeert spaarzaam met zijn voorraden om te gaan', legt Mathieu uit. ‘Suiker is energie, dat moet je niet willen uitplassen.' Maar bij diabetici, die te veel suiker in hun bloed hebben, gaat die logica niet noodzakelijk op. Gliflozines verhinderen bij hen dat suiker uit de urine weer wordt opgenomen in hun bloed, zodat hij vervolgens wordt uitgeplast.
In de apotheek liggen gliflozines nog niet, ‘maar elk farmabedrijf heeft er wel eentje in zijn portfolio zitten', zegt Mathieu. Bristol-Myers en AstraZeneca staan het dichtst bij de markt met hun onderzoek naar dapaglifozine, een medicijn dat in pilvorm kan worden genomen — wat op zich al goed nieuws is voor diabetici, die zich al vaak genoeg op een dag moeten prikken. In Montréal voorgestelde studieresultaten geven aan dat het medicijn diabetici helpt om hun bloedsuiker onder controle te houden, zonder dat daarbij vervelende nevenwerkingen als gewichtstoename om de hoek komen kijken.
De wereld telt bijna 300 miljoen suikerzieken. Hun behandeling is erop gericht om de suikeroverschotten in hun bloed om te zetten in energie voor de weefsels en organen. Van nature helpt daarbij het hormoon insuline, waarvan de productie bij suikerzieken ondermaats is, of geheel afwezig.
Diabetesmedicijnen, die insuline vervangen, moeten meestal levenslang worden ingenomen. Artsen kiezen bij de behandeling van mensen met type 2-diabetes (de overgrote meerderheid, ook ‘ouderdomssuikerzieken' genoemd) doorgaans eerst voor metformine, dat lichaamscellen gevoeliger maakt voor insuline en de glucoseproductie in de lever remt — eventueel gevolgd door sulfonylureum-derivaten, die de insulineproductie bevorderen. Als die medicijnen onvoldoende helpen, zijn er alfaglucosidase-inhibitoren (die de opname van suiker uit de darm verlagen) en thiazolidinediones (die de gevoeligheid voor insuline verhogen). En er komen nog steeds nieuwe medicijnen bij, zegt Chantal Mathieu.
Behalve op de eerder genoemde gliflozines die het uitplassen van suiker stimuleren, doelt ze op de eveneens nieuwe klasse van de incretine-mimetica, medicijnen die de alvleesklier stimuleren om meer insuline af te geven als het bloedsuikergehalte te hoog is, en de darm verhinderen om glucagon (een hormoon dat suiker naar het bloed stuurt) af te geven. Op de markt is al exenatide (Eli Lilly), gebaseerd op een enzyme uit het speeksel van het gilamonster. Liraglutide van Novo Nordisk heeft zopas van de Europese Unie groen licht gekregen om met de verkoop te beginnen. Aan een hoop andere medicijnen van deze klasse wordt gewerkt, zegt Mathieu, en het ziet ernaar uit dat die nieuwere versies straks niet langer meermaals per dag geïnjecteerd zullen moeten worden. ‘Eenmaal per dag, zelfs eenmaal per week: het komt eraan.'
De nieuwste medicijnen hebben nog andere voordelen dan alleen hun gebruiksgemak, aldus Mathieu: omdat ze de insulineproductie pas stimuleren vanaf het moment dat het bloedsuikergehalte te hoog oploopt, kunnen mensen er geen levensgevaarlijke hypo's (bloedsuikervallen) aan overhouden. ‘En omdat ze de eetlust remmen, val je ervan af. Ook dat is een groot voordeel vergeleken met nogal wat oudere diabetesmedicijnen.'
Met alle nieuwe medicijnen raakt de apotheek waaruit artsen kunnen kiezen om mensen met diabetes te behandelen, de jongste jaren steeds beter gevuld. Om die reden is Mathieu maar matig opgezet met de naar haar smaak te gretige media-aandacht voor de mogelijke risico's van sommige diabetesmedicijnen (zie: ‘Link' met kanker zorgt voor onrust). ‘Risico's op hartaanvallen, risico's op kanker... Het gaat om kleine verhoogde risico's, die je moet afwegen tegen het grote risico van diabetes zelf. Een diabetesmedicijn met nul neveneffecten: dat bestaat niet, he.'
Journalisten moeten ook begrijpen dat de farma-industrie ‘geen vzw' is, legt Mathieu uit: ‘Zodra een medicijn in hun pijplijn wat te veel negatieve publiciteit vangt, trekken ze de stop uit het onderzoek. En dan zijn we verder van huis.' Mathieu laakt in één adem de ‘hetze' die momenteel wordt gevoerd tegen een nieuwe en volgens haar veelbelovende medicijnklasse, die van de gliptines, waarvan in België al sitagliptine (van Merck Sharp & Dohme) en vildagliptine (Novartis) op de markt zijn. En meer varianten zijn op komst, zegt Mathieu. ‘Elk bedrijf dat zichzelf respecteert, heeft een gliptine in zijn pijplijn zitten.'
‘Er komen nu rapporten uit dat die medicijnen alvleesklierontsteking bevorderen', zegt Mathieu. ‘Moeten we ons daar door laten afschrikken? We weten toch al lang dat diabetici meer risico op zo'n ontsteking lopen. Als we ons door elk negatief rapport laten bang maken, riskeren we straks met heel weinig pilletjes te eindigen.'
De werking van gliptines is wezenlijk anders dan die van de meeste medicijnen die tot nu toe voorgeschreven werden bij diabetes-type 2 en die voornamelijk gericht zijn op het bestrijden van de symptomen van een verhoogde bloedsuikerspiegel. Gliptines pakken het verloop van de ziekte zelf aan. Ze remmen het enzyme dipeptidyl peptidase (DPP-4), waardoor het lichaam wordt geholpen om zelf de insulineproductie van de alvleesklier te verhogen, maar alleen wanneer het nodig is. Daarnaast zorgt het medicijn ervoor dat de lever minder glucose aanmaakt. Hierdoor komen bijwerkingen zoals gewichtstoename en gevaarlijke bloedsuikerdalingen (‘hypo's ‘) bij DPP-4 remmers aanzienlijk minder voor.
Ook de nu nog experimentele gliflozines — de suikerplaspillen — zullen wel nevenverschijnselen hebben, zegt Mathieu. ‘Wat gaat er gebeuren als de nieren en de blaas voortdurend in suikerwater baden? Juist ja, dan krijg je meer kans op urineweginfecties. Prettig is dat niet, en uit de jongste studies blijkt dat een op de tien mensen daar last van zouden krijgen. Maar ondertussen zijn die andere negen toch maar mooi geholpen.'
Vang een gratis vliegticket op schiphol en vlieg naar Rome of Madrid !
Op 2 november aanstaande om 10.30 uur zullen boven Schiphol Plaza op het Jan Dellaertplein duizenden papieren vliegtuigjes uit de lucht komen dwarrelen. Vanuit een enorme easyJet zeppelin worden ze uitgestrooid over het publiek. Tussen deze vliegtuigjes bevinden zich gratis tickets voor twee personen naar Rome of Madrid. Iedereen kan deze gratis tickets winnen, het enige wat je er voor moet doen is op 2 november om 10.30 uur klaar staan op het Jan Dellaertplein op Amsterdam Airport Schiphol en zorgen dat je er eentje vangt.
Prijzen in Parijs
Op 25 september dit jaar wonnen tientallen Parijzenaren een ticket voor twee personen naar een easyJet bestemming. Op het grote plein La Défence in het zakendistrict in de Franse hoofdstad werden de tientallen gratis tickets uit de lucht gegooid. Duizenden mensen waagden de kans een gratis vliegticket te bemachtigen. Na Parijs, is nu Amsterdam aan de beurt.
easyJet vliegt vanaf Amsterdam Airport Schiphol al naar Basel, Belfast, Bristol, Edinburgh, Genève, Liverpool, Londen en Milaan, daar komen nu de bestemmingen Rome en Madrid bij. easyJet vliegt dagelijks van Amsterdam naar Madrid Barajas vanaf € 41,- en naar Rome Fiumincino vanaf € 36,-. Dit is het minimumtarief voor een enkele reis inclusief alle belastingen en toeslagen. easyJet berekent geen brandstoftoeslag.
easyJet is de toonaangevende low-fares airline van Europa en de op één na grootste maatschappij op Schiphol. easyJet vliegt met 182 toestellen op 445 routes tussen 112 bestemmingen in 28 landen. easyJet heeft in de laatste twaalf maanden meer dan 44 miljoen passagiers vervoerd.
Amsterdam, gefeliciteerd !
De stad is nu officieel 734 jaren oud. Dit komt omdat op 27 oktober 1275 de graaff van Holland, Floris de vijfde de bevolking van Amestelledamme middels een document toestemming gaf om handel te drijven zonder daarvoor belasting aan de graaf te betalen. Het is het eerste document waarin Amsterdam wordt genoemd en daarom wordt die 27e oktober als de geboortedatum van Amsterdam beschouwd.
De nederzetting was niet groot, met hoogstwaarschijnlijk niet meer dan 500 zielen; vissers, handelaren en landbouwers. Het gebied dat nu Amsterdam heet werd echter al veel eerder bewoond. Rond 1200 lagen er al dijken langs de Amstel. Waar nu de sloterplas ligt, scharrelden in de elfde eeuw al mensen rond en de dorpelingen van Osdorp vochten in 1155 tegen de binnenvallende West-Friezen.
Bij de begraafplaats Sint Barbara ligt nog een lap oud veen. Daar vlakbij is onaangetast stukje van de Spaarndammerdijk te zien. Het zijn restanten die de eerste pioniers van Amsterdam hebben achtergelaten.
Het veenveldje was een deel van het moerasgebied dat zich duizenden jaren geleden vanaf de kust tot ver naar het oosten uitstrekte. Rond het jaar 1000 werd het metertje voor metertje ontgonnen door boeren die daarmee voor het onstaan van Amsterdam zorgden. Er zijn nogg een paar plekjes waar het veen zichtbaar is, waar he niet bedolven is onder een dikke laag zand om woningbouw en de aanleg van havens en industriegebieden mogelijk te maken.
Bij de begraafplaats van Sint Barbara ligt nog zo'n stukje, de afwateringssloot en de greppels zijj nog zichtbaar. Eigenlijk zou in ddit veengebiedje, dat ongeveer 1,6 hectare groot is, een bord moeten staan met de boodschap dat hier in het jaar 1000 mannen vrouwen en kinderen noodgedwongen de moerassen in trokken om het veen te ontginnen en er een bestaan op te bouwen. Zij hadden aan de kust gewoond, maar door het Noordzeewater werden zij steeds verder landinwaarts gedreven; in de duinen konden zijn niet blijven want door zandverstuivingen werden hun landjes in de 9e eeuw steeds bedolven. Er konden duintoppen ontstaan van wel 40 meter hoog! De vlucht naar de veengebieden was begonnen.
Op terpjes bouwden de eerste Amsterdammers hun hutten. Ze maaiden het riet om stukjes grond te ontginnen. Zo ontstonden in 1063 de dorpjes Sloten, Polanen(bij Halfweg) en daarna Osdorp en Schellingwoude. Steeds opnieuw moesten die ontginners op de vlucht voor het water van de Noordzee en de Zuiderzee. Ze legden het veen droog door afwateringsslootjes te graven.
Slim bedacht, maar doordat het veen droger werd begon de metersdikke veenlaag in te klinken. De bodem kwam alsmaar lager te liggen en werd bij stormachtig weer een makkelijke prooi voor het Zuiderzeewater. Er kwamen dijkjes rondom nederzettingen, deze dijkjes werden later met elkaar verbonden en zo ontstond een echte grote dijk: de Spaarndammerdijk. Deze dijk strekte zich uit ovger een lengte van 39 kilometer van Amsterdam tot Velsen. De Spaarndammerdijk was rond 1200 één van de belangrijkste zeedijken van ons land.
Door de stadsuitbreidingen is de dijk grotendeels verdwenen. Kleine stukjes zijn nog wel te vinden. Het originele gedeeltje tussen Spaarndam en Halfweg is een gemeentelijk monument. Bij Halfweg ligt bij het gemaal zo'n 250 meter dijk, bij het sportpark Spieringhorn een kleine 600 meter, bij Sloterdijk 200 meter en bij Sint Barbara 450 meter. Daar zie je nog hoe het vroeger was, haaks op de dijk liggen poldersloten die ook al op de vroegste typografische kaarten te vinden zijn. Het zijn de sloten die de pioniers groeven om het veenwater af te voeren. Ze zijn zo'n duizend jaar oud, dus twee eeuwen ouder dan de dijk zelf.
De verjaardag van Amsterdam werd nooit zo uitbundig gevierd, toch heeft de Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad (VVAB) in 2005 besloten dat hier verandering in moet komen. Sinds 2005 organiseert deze vereniging daarom ieder jaar enkele feestelijke activiteiten om de Mokumse verjaardag meer aandacht te geven. Rode draad van deze activiteiten is de geschiedenis van onze hoofdstad.
Dit jaar is gekozen voor het thema 'The Sixties'. Er zijn diverse tentoonstellingen, lezingen en andere leuke bezienswaardigheden.
Voor meer informatie en een volledig overzicht van de festiviteiten kunt u de website van de VVAB: http://www.amsterdamsebinnenstad.nl/
Kwart van de vrouwen houdt pijn na een borstvergroting
De onderzoekster ondervroeg 265 vrouwen over hun borstvergroting. Een kwart van de ondervraagde vrouwen kampte twee jaar na de ingreep nog met pijn. De grootte van de implantaten had geen invloed op de ontwikkeling van chronische pijn.
Bij de vrouwen zonder chronische pijn nam de kwaliteit van leven na de borstvergroting toe. Bij vrouwen met pijnklachten doet de pijn het positieve effect van de ingreep teniet, aldus Steegers.
Te weinig huurtoeslag voor grote gezinnen
Grote gezinnen lopen geld mis door een weeffout in huurtoeslagsysteem. Gezinnen met drie of meer kinderen krijgen tot bijna veertig euro per maand minder huurtoeslag dan ouderen of eenpersoonshuishoudens, meldt koepelorganisatie van de woningcorporaties Aedes zondag.
Ouderen en eenpersoonshuishoudens zouden door de fout wel extra huurtoeslag voor een duurdere en ruimere woning ontvangen, maar grote gezinnen komen hier niet voor in aanmerking. Grote gezinnen met een beperkt inkomen hebben hierdoor moeilijker toegang tot passende woonruimte, stellen Aedes en de Amsterdamse Federatie van Woningcorporaties.
Het probleem speelt vooral in de vier grote gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag, waar passende en betaalbare woonruimte voor grote gezinnen schaars is. "Dit belemmert de doorstroming van de toch al verstopte woningmarkten in de grote steden", zegt voorzitter van Aedes Marc Calon.
Aedes en de federatie willen dat de Kamer een einde maakt aan deze 'onrechtvaardige situatie'. De begroting van het ministerie van het ministerie van Wonen, Wijken en Integratie wordt deze week in de Tweede Kamer behandeld.
De gezinnen ook in aanmerking laten komen voor de extra huurtoeslag kost jaarlijks volgens beide organisaties zeven miljoen euro. Hiermee worden dertigduizend gezinnen geholpen.
Palmbomen op de Noordpool
Ook blijkt hier uit dat de gemiddelde wintertemperatuur niet onder de 8 graden Celsius uitkwam, melden de onderzoekers. Palmbomen kunnen niet tegen temperaturen onder de 8 graden. De resultaten zijn volgens de onderzoekers opmerkelijk, omdat het op de Noordpool ook 53 miljoen jaar geleden zes maanden per jaar donker was.
Hoe de regio zonder zonlicht zo warm bleef, is vooralsnog onbekend. De onderzoekers denken dat dit misschien komt door de aanwezigheid van typen wolken die alleen in een warme wereld in poolgebieden kunnen voorkomen.
De onderzoeksresultaten kunnen gevolgen hebben voor verwachtingen van de klimaatverandering in de toekomst. "We zien dat in een broeikaswereld zoals die van 53 miljoen jaar geleden de polen onverwacht warm waren, vooralsnog warmer dan we met de huidige kennis van klimaat kunnen begrijpen", licht paleo-klimatoloog aan de Universiteit Utrecht Appy Sluijs toe. "Als de huidige opwarming doorzet, is het mogelijk dat de opwarming op de polen sterker zal zijn dan tot nu toe wordt verwacht."
Aan het onderzoek werkten behalve de Universiteit Utrecht ook het Koninklijk Nederlands Instituut voor Zeeonderzoek, TNO en de Universiteit Bremen mee.
Duizenden mensen genieten van een donkere Nacht
Ondanks de regen trokken ruim 18 duizend mensen, waaronder veel kinderen, er in het donker op uit tijdens de 5e Nacht van de Nacht. Ze namen deel aan een recordaantal van 300 duistere evenementen, verspreid over alle provincies. Ook doofden 120 gemeenten en tientallen bedrijven samen duizenden lampen. De Dom, Euromast, de Zaanse Schans en alle vestigingen van IKEA stonden in het donker, samen met honderden kantoren, kerken, bruggen, torens en monumenten.
Van Groningen tot Maastricht
Leuk om te ervaren dat je zonder lamp eigenlijk meer ziet dan met lamp, vond een deelnemer aan het nachtfestival in de Hortus van het Groningse Haren. Het was donker in Oldehove waar de straatlantaarns op de nachtstand waren gezet, waardoor het dorp amper te zien was.
In Gelderland opende milieugedeputeerde Van der Kolk de Nacht in Radio Kootwijk. Zij doofde letterlijk het licht in het zendergebouw zodat de sterrenhemel zichtbaar werd voor de vierhonderd bezoekers. De provincie Gelderland blijft zich inzetten om niet alleen voor de Veluwe, maar voor geheel Gelderland de duisternis te behouden.
Meer dan duizend mensen namen deel aan een donkere tocht door de binnenstad van Middelburg waar de gemeente alle lichten had gedoofd. Het was opvallend donker op de Markt, waar je normaal de krant kan lezen rond middernacht. Nu stonden hier honderden mensen in de rij om met grote verrekijkers en een telescoop te kijken naar de sterren.
Echte Limburgse avonturiers uit de omgeving van Roermond trotseerden de regen en het donker voor een kanotocht op de Asseltse Plassen. Al het strooilicht lijkt tussen de wolkenlucht en het wateroppervlak te blijven hangen, aldus een deelnemer, je kunt hier goed zien waarom een Nacht van de Nacht nodig is. De provincie Limburg deed dit jaar voor het eerst mee aan de Nacht van de Nacht en doofde de aanlichting van het Provinciehuis.
Donkerste plekken van Nederland doen mee
Vorige week werd Schiermonnikoog door De Provinciale Milieufederaties en Stichting Natuur en Milieu uitgeroepen tot de donkerste plek van Nederland. Tijdens nachtelijke wandeltochten op het eiland konden zowel de eilandbewoners als toeristen genieten van de donkere nacht.
Maar ook op de donkerste plekken per provincie waren nachtactiviteiten. Ruim honderd mensen maakten kennis met het donkerste plekje van Groningen op de dijk van Noordpolderzijl. En in het Overijsselse Springendal onthulden gedeputeerde Jansen en wethouder Oude Geerdink uit Tubbergen op symbolische wijze de donkerste plek van Overijssel.
Altijd donker
Steeds meer overheden en bedrijven nemen structurele maatregelen om het donkerder te maken. Zo werken de provincies Groningen, Friesland en Drenthe samen om van de 450 duizend lichtmasten er 100 duizend te verwijderen of te dimmen. Ook gemeenten nemen stappen. Schouwen-Duiveland heeft dankzij de Nacht van de Nacht integraal duisternisbeleid ontwikkeld. En gemeenten zoals Amersfoort, Apeldoorn en Rotterdam dimmen de verlichting met de helft tussen middernacht en de vroege ochtend.
In onder andere Amsterdam en Deventer is er structureel beleid om reclame- en sierverlichting van monumenten en bruggen rond middernacht te doven. Ook bedrijven nemen maatregelen. Zo heeft SNS REAAL naar aanleiding van haar deelname aan de Nacht van de Nacht in 2008 besloten om alle kantoor- en reclameverlichting structureel eerder uit te doen.
Nieuwe bemande vluchten naar de maan lijken plots weer ver weg
Een onafhankelijk onderzoekspanel heeft de Amerikaanse president Barack Obama geadviseerd om voorlopig niet opnieuw mensen naar de maan te sturen. Ruimtevaartorganisatie NASA dreigt haar plannen dus voor onbepaalde tijd in de koelkast te moeten steken.
NASA zou volgens het panel over onvoldoende kapitaal bezitten voor bemande vluchten die verder gaan dan het internationaal ruimtestation ISS, waar de Belg Frank De Winne nu de scepter zwaait.
De onderzoekers stellen voor om te investeren in zwaardere raketten voor missies naar andere plekken zoals de manen van Mars.
Ze menen ook dat de tijd er rijp voor is om de vluchten naar het ISS te laten verzorgen door commerciële organisaties. Op die manier kan NASA zich op andere uitdagingen concentreren.
Chemo tijdens zwangerschap: niet ten koste van het kind
Een eerste verklaring is dat de placenta voor de meeste chemotherapeutische medicijnen als filter functioneert, concludeert Kristel Van Calsteren in haar doctoraatsstudie, die ze gisteren in Leuven verdedigde. Ze baseerde zich daarvoor op 64kinderen, van wie de meesten de afgelopen vijf, zes jaar in Vlaanderen werden geboren. Enkele oudere kinderen, tot 15 jaar, werden ook in het onderzoek opgenomen.
Een tweede belangrijk element, zo zegt professor Frederic Amant van de KU Leuven, is dat chemotherapie niet wordt toegediend tijdens het eerste trimester van de zwangerschap. 'Want dan worden bij de foetus de organen gevormd, en dat is een erg kwetsbare periode.'
Voor het overige verschilt de chemotherapie bij zwangere vrouwen niet van die bij niet-zwangeren. Maar de zwangerschap wordt wel veel stipter opgevolgd, om te zien of het kind goed blijft groeien. Bij welbepaalde types kanker en behandelingen kwam er groeivertraging in de baarmoeder voor, stelde Van Calsteren vast. Maar de kinderen haalden deze na de geboorte in. Er deden zich niet meer aangeboren afwijkingen voor dan anders. Die geruststellende gegevens worden binnenkort gepubliceerd in het toonaangevende wetenschappelijk tijdschrift Journal of Clinical Oncology.
Van Calsteren stelde ook vast dat de maximumconcentraties van de chemotherapie in het bloed minder hoog zijn, omdat de producten over een groter volume worden verdeeld en sneller uit het lichaam worden verwijderd. Verder onderzoek hierover is aangewezen, concludeert ze.
Eerder waren er geen cijfers over de gezondheid van kinderen die geboren worden na chemotherapie tijdens de zwangerschap. In veel landen is het nog gangbaar om zwangere vrouwen met kanker aan te manen de zwangerschap te onderbreken.
http://www.cancerinpregnancy.org/
Minister Klink betreurt nieuwe slachtoffers
De laatste slachtoffers zijn een man van 40 jaar, die tot een medische risicogroep behoorde, en een meisje van 14. ‘Mijn gevoelens van medeleven gaan uit naar hun families’, reageert Klink. Het komt erg weinig voor dat verder gezonde mensen overlijden aan griep, zoals het 14 jarige meisje. ‘Heel triest dat dit haar is overkomen, ik hoorde dat ze voor ze griep kreeg verder kerngezond was.’
Gezonde kinderen en adolescenten komen nu niet in aanmerking voor een vaccinatie tegen de Mexicaanse griep. Weliswaar worden ook zij blootgesteld aan de ziekte, maar het risico van overlijden is uiterst laag.
De verspreiding van Nieuwe Influenza A in Nederland is de afgelopen week opnieuw toegenomen. In de afgelopen weken zijn ongeveer tien mensen per dag in een ziekenhuis opgenomen bij wie infectie met het virus is vastgesteld.
Alles moet weg bij Borsato's Entertainment Group
HILVERSUM
The Entertainment Group (TEG) van Marco Borsato houdt vandaag en morgen een grote uitverkoop. 'Alles moet weg', zo zegt organisator Rob Meijer van veilinghuis BVA Auctions. Het artiestenbureau van Borsato werd eind september failliet verklaard.
Tientallen koopjesjagers slenteren rond in het in Hilversum gevestigde entertainmentbedrijf. Een Amsterdamse wikt en weegt bij de awards die er te koop zijn vanaf 125 euro. 'Het geeft een heel apart gevoel hier rond te lopen. Marco's nummers betekenen veel voor mij, vandaar dat ik graag iets tastbaars van hem wil kopen', aldus de vrouw.
Het artiestenbureau van Borsato vroeg begin vorige maand uitstel van betaling aan, omdat het niet meer aan zijn betalingsverplichtingen kon voldoen. Iets later volgde dan het faillissement. Het bureau organiseerde grote concerten en begeleidde Nederlandse artiesten als Guus Meeuwis, Edsilia Rombley, Ilse DeLange en VanVelzen.
In oktober werd alvast bekendgemaakt dat het Nederlandse Talpa de muziekrechten overneemt van de artiesten die onder contract stonden bij TEG.
Meisje van 14 met Mexicaanse griep overleden
Een meisje van 14 jaar is deze week aan de Mexicaanse griep overleden. Ze was voor die tijd gezond, aldus het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) vrijdag.De afgelopen week overleed ook een 40-jarige man met de Mexicaanse griep. Hij was al enige tijd ernstig ziek. Het aantal mensen in ons land dat aan deze griep is overleden, is hiermee opgelopen tot zes.
Het is voor het eerst dat in Nederland iemand is overleden aan het H1N1-virus, zonder dat deze persoon al een andere ernstige ziekte onder de leden had. Volgens het RIVM komt het in andere landen ook voor dat gezonde mensen aan de gevolgen van de Mexicaanse griep overlijden. ,,Net zoals dat bij een normale griep in Nederland ook kan gebeuren'', zei een woordvoerder van het instituut.
De woordvoerder kon niets zeggen over het verloop van de ziekte bij het 14-jarige meisje. Het RIVM is erg terughoudend met het geven van informatie over individuele gevallen.
Doden in Europa
De Mexicaanse griep heeft in Nederland voor de zesde keer een mensenleven geëist. Elders in Europa zijn ook al mensen gestorven door het H1N1-virus. Hieronder volgt een overzicht van Europese slachtoffers op basis van gegevens van het Europees Centrum voor ziektebestrijding (ECDC) van 22 oktober.
België: 5
Bulgarije: 1
Duitsland: 2
Frankrijk: 9
Griekenland: 3
Groot-Brittannië: 128
Hongarije: 4
Ierland: 8
IJsland: 1
Italië: 4
Luxemburg: 1
Malta: 5
Noorwegen: 8
Portugal: 3
Servië: 1
Spanje: 54
Zweden: 2
Wereldwijd: 5382
Albert Einstein verkozen tot 'grootste natuurkundige'
Albert Einstein is de grootste natuurkundige aller tijden. Dat blijkt alleszins uit een verkiezing die werd georganiseerd door De Volkskrant, het maandblad NWT Natuurwetenschap & Techniek en het Nederlandse blad Tijdschrift voor Natuurkunde.
De winnaar werd gekozen door het publiek, dat zijn stem kon uitbrengen via het internet. Vier natuurkundigen en een wetenschapshistoricus kregen elk het peterschap toegewezen over één van de vijf genomineerden en hielden pleidooien voor hun kandidaat.
Naast Albert Einstein waren ook Richard Feynman, Christiaan Huygens, Isaac Newton en Galileo Galilei genomineerden. Einstein, die vooral bekend is van zijn relativiteitstheorie, won uiteindelijk met vlag en wimpel
Zestig procent Belgische 50-plussers heeft verhoogde kans op hartinfarct
De pijl geeft een gevaarlijke vernauwing in een ader aan
"stenose aan de LAD"
BRUSSEL
Maar liefst 60 procent van de Belgen ouder dan 50 jaar loopt een verhoogd risico op een fataal hartinfarct binnen de tien jaar. Dat blijkt uit een recent uitgevoerde Belgische studie van cardioloog Luc Missault, de voorzitter van het wetenschappelijk comité van de Belgische Cardiologische Liga.
In België, zoals in de meeste westerse landen, zijn hart- en vaatziekten nog steeds doodsoorzaak nummer één. Ongeveer 40.000 sterfgevallen per jaar zijn te wijten aan cardiovasculaire aandoeningen, waarvan 15.000 ten gevolge van een hartstilstand.
Missault onderzocht de gegevens van 12.000 patiënten ouder dan 50 jaar die op huisartsbezoek kwamen in de periode van januari tot december 2006. In de studie werden enkele belangrijke risicofactoren geïdentificeerd. Zo blijkt dat, in de onderzochte populatie, roken (33 procent), zwaarlijvigheid (41 procent) en buikzwaarlijvigheid (50 procent) frequent voorkomen onder de Belgische bevolking. Ook twee andere belangrijke aandoeningen, hoge bloeddruk en hypercholesterolemie (te hoog cholesterolgehalte in het bloed), worden nog steeds onderschat.
Verdere sensibilisering is bijgevolg noodzakelijk. De Belgische Cardiologische Liga wil dan ook blijvend campagne voeren bij het grote publiek om de mensen ervan bewust te maken dat het belangrijk is parameters als bloeddruk en cholesterol regelmatig te laten controleren bij hun arts en de nodige raadgevingen op te volgen om het eventuele gezondheidsrisico te doen dalen.
Een hartinfarct is bijna altijd het gevolg van het plotseling verstopt geraken van één van de kransslagaders. Het begin is meestal een kleine beschadiging van de binnenwand van die slagader, waarop zich een klonter gaat vormen. Hierdoor sluit de ader zich af voor bloedtoevoer en komt een deel van de hartspier zonder zuurstoftoevoer te zitten. Hierdoor sterft het weefsel dat zonder zuurstof komt af met als gevolg een onvoldoende pompwerking van het hart.
In tegenstelling tot angina pectoris treedt hier dus wel een letsel van de hartspier op. De ernst van een hartinfarct staat in verband met de grootte van de afgestorven zone en het optreden van verwikkelingen zoals hartritmestoornissen, hersen- of longembolieën. Deze problemen zijn niet te voorzien en treden voornamelijk op in de eerste 72u na het begin van het infarct.
De politie mag niet zo maar gekraakte woning ontruimen
Onze hoogste rechter heeft bepaald dat de politie niet op eigen houtje een kraakpand mag ontruimen. De wet geeft haar niet die bevoegdheid zonder toestemming van de rechter.Het huisrecht is kort gezegd het recht om een ander geen toegang tot je huis te verschaffen. Als een eigenaar zijn pand langer dan een jaar niet meer in gebruik heeft, kan hij zich niet meer op een huisrecht beroepen. Indien een kraker binnen een jaar in het lege pand is gaan wonen en zich ten aanzien van dat pand wel op een huisrecht beroept, mag de politie dan de kraker verwijderen?
Ja, indien het gekraakte nog geen twaalf maanden leeg heeft gestaan dan komt de eigenaar bescherming toe op grond van de wet. Hij kan op elk moment ontruiming vorderen van zijn eigendom en de krakers zijn strafbaar op grond van het strafrecht.
Tenminste, zo was het tot nu toe.
Nee, zegt de Hoge Raad, Nederlands hoogste rechter nu. De aantasting van een fundamenteel recht als het huisrecht - ook dat van een kraker – moet berusten op een wettelijke bevoegdheid. Zo’n wettelijke bevoegdheid voor strafrechtelijke ontruiming van kraakpanden door de politie op last van het Openbaar Ministerie ontbreekt.
Conclusie:
De politie mag dus niet een pand ontruimen dat is gekraakt ondanks dat het nog geen jaar leegstond. Evenmin mag de politie verhinderen dat de krakers terugkeren in het pand dat zij feitelijk bewonen.
Medewerker Rode Kruis ontvoerd in Sudan
Onbekende gewapende mannen hebben in Darfur een Franse medewerker van het Rode Kruis ontvoerd. Dat heeft de hulporganisatie donderdag gezegd.
Gauthier Lefevre werd donderdag iets buiten Al-Geneina, de hoofdstad van West-Darfur, gekidnapt. Lefevre was op weg terug naar huis, na een aantal lokale gemeenschappen te hebben geholpen bij het verbeteren van hun waterleidingsytemen.
Het Rode Kruis zei niet te weten wie de ontvoerders van Lefevre waren of wat hun motieven zouden kunnen zijn. De organisatie riep de kidnappers op Lefevre onmiddelijk vrij te laten.
AP
Gauthier Lefevre werd donderdag iets buiten Al-Geneina, de hoofdstad van West-Darfur, gekidnapt. Lefevre was op weg terug naar huis, na een aantal lokale gemeenschappen te hebben geholpen bij het verbeteren van hun waterleidingsytemen.
Het Rode Kruis zei niet te weten wie de ontvoerders van Lefevre waren of wat hun motieven zouden kunnen zijn. De organisatie riep de kidnappers op Lefevre onmiddelijk vrij te laten.
AP
Tientallen bendeleden gearresteerd in LA
Ruim elfhonderd politie- en FBI-agenten zijn donderdag in actie gekomen tegen een beruchte straatbende in Los Angeles. Voor zonsopgang in Californië werden al 46 arrestaties verricht, zo meldt de politie.
Volgens assistent-politiecommissaris Kirk Albanese werden er in totaal 75 mensen gezocht. Het gaat bij de operatie om leden van de bende van de Rolling 40's en hun handlangers. Die maken zich schuldig aan geweldpleging en drugs- en wapenhandel.
De afgelopen zes maanden zijn in Los Angeles en omgeving bijna driehonderd mensen opgepakt in het kader van de strijd tegen bendecriminaliteit. Dat maakte de FBI vorige week bekend.
AP
Volgens assistent-politiecommissaris Kirk Albanese werden er in totaal 75 mensen gezocht. Het gaat bij de operatie om leden van de bende van de Rolling 40's en hun handlangers. Die maken zich schuldig aan geweldpleging en drugs- en wapenhandel.
De afgelopen zes maanden zijn in Los Angeles en omgeving bijna driehonderd mensen opgepakt in het kader van de strijd tegen bendecriminaliteit. Dat maakte de FBI vorige week bekend.
AP
Koeien maken Assen onveilig
ASSEN
Twaalf pinken maakten donderdagavond de wijk Kloosterveen in Assen onveilig. De jonge koeien waren ontsnapt uit een weiland in de buurt en gingen op onderzoek uit.
Woensdag ontsnapten er ook al twaalf pinken bij een boer in Ruinerwold. Die pinken bleven in hun vertrouwde landelijke omgeving, maar de koeien in Assen kozen voor een heel andere leefwereld. Ze liepen naar de Bosbes, een straat in nieuwbouwwijk Kloosterveen. Het lukte de buurtbewoners ze te vangen. Ze bonden de dieren vast op een speelveldje.
Rond twaalf uur werden de koeien opgehaald. Inmiddels staan ze weer in hun vertrouwde wei.
Schrijven is goed voor je, zelfs in SMS-taal
Fervent gebruik van sms-taal (jargon, losse letters, fonetische spelling, emoticons, afkortingen) houdt nauwelijks verband met spellingvaardigheid. Dat concludeerden Canadese onderzoekers, die sms-gedrag van veertig tieners tussen twaalf en zeventien jaar bestudeerden. Hun onderzoek wordt binnenkort gepubliceerd in het vakblad Reading and Writing (maar staat nu al online).
Met andere woorden: hoe onbegrijpelijk jongeren ook sms'en, het zegt niets over spelling op school. Wie had dat verwacht?
Wie dat niets verbaast, is Andrea Lunsford, hoogleraar Engels en retoricus aan Stanford University. Digitaal schrijven is de grootste revolutie in geletterdheid sinds de Grieken, zegt ze. 'De verandering is groter dan die van een orale traditie naar schrift. We zitten er middenin, iedereen doet mee en het verandert per jaar.'
Internet verbetert de schrijfvaardigheid. Echt? Maar hoe dan?
Het belangrijkste, zegt Lunsford aan de telefoon, is dat mensen nu schrijven. Voor internet kwam, schreef je in de klas of als je baas erom vroeg. Sporadisch hield je een dagboek bij of schreef je een brief of een gedicht. Maar dat is in omvang niets vergeleken met de eindeloze twitterstreams, blogposts, reacties op fora en hyves-updates.
Lunsford (zelf geen blog, want geen tijd) coördineert de Stanford Study of Writing. Ze verzamelde tussen 2001 en 2006 bijna 15.000 schrijfsels van 189 studenten, van e-mails tot essays. In die tijd, zegt ze, nam het bloggen en schrijven op sociale netwerksites erg toe. Maar liefst 38 procent van het verzamelde werk was self-sponsored writing: niet in opdracht geschreven. Dat is een revolutie, zegt ze. Mensen zijn uit zichzelf gaan schrijven.
Lunsford krijgt steun van Hans Bennis, directeur van het Meertens Instituut dat de Nederlandse taal en cultuur onderzoekt (die niet eens een mobiele telefoon heeft). Niet alleen schrijven mensen meer, maar veel meer mensen doen nu aan schrijven. Bennis ziet dat sinds de komst van nieuwe media 'schrijven op een veel prominentere plek is beland' en daar is hij enthousiast over.
Hij zegt: 'De timmerman, de stratenmaker, waarom moesten die vroeger schrijven? Nu sms'en en twitteren ze ook.' En ja, doordat niet alleen de hoogopgeleiden schrijven, zie je meer spelfouten. 'Maar op fora word je daar niet meer op afgerekend.' Dus blijft iedereen in the game.
Veel meer mensen schrijven, voor de lol. Dat is één. Twee is dat schrijven op internet retorische vaardigheden verbetert. Dat komt doordat een blogpost, een reactie op een forum of een bericht op Facebook een publiek heeft, in tegenstelling tot een paper voor één docent.
In het artikel Performing Writing, Performing Literacy (in het tijdschrift College Composition and Communication, december 2005) gaf Lunsford de eerste bevindingen uit de schrijfstudie. Studenten, zo bleek, vonden schrijven in opdracht van docenten formeler en saaier. Het ging vaak over onderwerpen die abstract waren en hen niet aan het hart lagen. En het maakte toch niet uit; wat ze schreven had geen effect.
'Self-sponsored writing', waar veel van op het web te vinden is, noemden ze persoonlijker, directer, emotioneler, en leuker. Het ging vaker over iets waar ze gepassioneerd over waren en er was een publiek dat overtuigd moest worden.
Persoonlijk schrijven is vast leuker, maar eindigt niet per se in een coherent betoog, werpen critici tegen. Direct, emotioneel en snel is iets anders dan doordacht, helder, logisch, beknopt. Schrijven op internet nodigt daar niet toe uit, het werkt het wellicht zelfs tegen.
'Op internet is het moeilijk een lang betoog te houden', geeft Lunsford toe. 'Het web is ongenadig wat lengte betreft. Maar er worden wel degelijk argumenten gegeven.'
En ze zag in de Stanford Study niet dat de kwaliteit van academische teksten achteruitging. 'Het één vervangt niet het ander, het is een extra capaciteit.'
Lunsford laat in het artikel uit 2005 student Paolo aan het woord over die capaciteit: 'Persoonlijk schrijven heeft meer mijn stijl en gaat vrijer om met grammatica.' Lunsford verduidelijkt: 'Dat is niet omdat het schrijven zonder conventies of regels is. Paolo maakt zijn keuzes opzettelijk en gepland, met een duidelijk idee van zijn publiek en retorisch doel.'
Dat publiek wisselt bovendien, en dat vereist flexibiliteit in schrijfstijl. Een mail aan je moeder stel je anders op dan een woedende reactie op een blog of een wervende uitnodiging voor een feestje.
Die flexibiliteit zag Bennis van het Meertens Instituut vroeger niet, toen hij in een postkamer werkte. 'Daar kreeg je brieven met: “geachte... als dat ik u zou willen zeggen dat..., Dat waren van die bezwerende, mysterieuze formules. Schrijftaal kwam niet los van de formele taal.'
Tweede taal kan niet ‘uitgezet' worden
In het vakblad Psychological Science rapporteren Van Assche en haar collega's van de vakgroep Experimentele Psychologie dat mensen niet in staat zijn om in hun moedertaal een tekst te lezen, zonder dat de kennis van een tweede taal daarbij voortdurend om het hoekje komt kijken. Dat was enigszins verbazend, want psychologen gingen er tot dusver van uit dat onze hersenen in staat zijn om een tweede (of volgende) taal op non-actief te zetten, als we iets lezen of vertellen in onze moedertaal.
Met 45 van oorsprong Nederlandstalige studenten die ook het Engels machtig waren, deden Van Assche & co. onderzoek naar de verwerking van woorden die in vorm en betekenis hetzelfde of gelijkaardig zijn in beide talen, zoals oven/oven, piloot/pilot, schip/ship en schaap/sheep. Uit metingen van oogbewegingen bleek dat proefpersonen bij het lezen van een Nederlandse tekst minder lang bij dergelijke woorden bleven hangen dan bij woordvormen die uitsluitend in het Nederlands bestaan (bijvoorbeeld eend/duck).
Volgens de Gentse psychologen wijst het erop dat de talen die we meester zijn niet onafhankelijk van elkaar opereren, maar juist constant met elkaar interageren. Woorden die in ons geheugen in meerdere talen beschikbaar zijn, laten zich door onze hersenen gemakkelijker activeren.
Dat wil zeggen dat een tweede of volgende taal steeds meeleest, ook als iemand een tekst in zijn moedertaal aan het lezen is. ‘Wie een tweede taal leert, zal nooit nog zijn krant op dezelfde manier lezen', aldus de onderzoekers in Psychological Science: ‘Wat tot dan een automatisme leek, namelijk de lectuur in de moedertaal, verandert er volkomen door'.